Landgoed Junne

In een bocht aan de Vecht ligt het Landgoed Junne. Met aan het rivierdal het gelijknamige buurtschap, een esdorp bestaande uit boerenbedrijven en huizen, grenzend aan zo’n 600 hectare bos. Het is een plek waar rust en stilte overheersen, alsof de tijd er heeft stilgestaan.    

Visie op ontwikkeling van Junne

Maar schijn bedriegt, want alle landgoederen veranderen met de tijd. In economisch én landschappelijk opzicht. Om ervoor te zorgen dat cultuurhistorisch en ecologisch waardevolle landgoederen zoals Junne blijven bestaan is soms een impuls nodig. BOOM Landscape maakte een ontwikkelingsvisie gericht op het behoud en de levensvatbaarheid van Junne in de toekomst. Een  strategie die rust op drie pijlers: het opnieuw herkenbaar maken van verschillende landschapstypen, het verdichten van het buurtschap en het creëren en beter benutten van recreatiemogelijkheden.

A-typisch landgoed rijk aan landschapstypen

Junne is een a-typisch landgoed. Het heeft bijvoorbeeld geen landhuis omringd door grachten, of typische stijlkenmerken zoals slingerpaden, vijvers en sierlijke bruggetjes. Bijzonder is het landgoed wel, want Junne wordt gekenmerkt door een grote variëteit aan landschappen dicht bij elkaar: van het Vechtdal en rivierduinenlandschap, tot het karakteristieke esdorp, een productiebos en agrarisch landschap. Prachtige landschappen die door de jaren heen helaas minder herkenbaar zijn geworden. Zo verloor de Vecht zijn dynamische karakter door kanalisering en indamming en werden de essen vlakker door het gebruik van kunstmest. Ook raakte het landgoed steeds verder bebost, waardoor Junne’s open heidelandschap en door begrazing ontstane stuifzandvlakten nagenoeg verdwenen.

Landschapskarakteristieken herstellen en versterken

Onze landschappelijke visie voor Junne richt zich op het opnieuw introduceren en versterken van verdwenen of vervaagde landschapskarakteristieken, zodat elk type landschap weer duidelijk zichtbaar en voelbaar wordt. Belangrijk is dat het Vechtdal ruimtelijk open blijft en dat, door beplanting aan de randen, het dal zich duidelijk aftekent in het landschap. Ook moet verdroging van oude meanders worden tegengegaan. Verder wordt een deel van het rivierduinenlandschap weer vrijgemaakt van bos, waardoor op deze plekken het unieke, puntige landschap van stuifduintjes weer kan terugkeren.

Het productiebos behoudt zijn rechtlijnige structuur en vormt daarmee een mooi contrast tegenover het meer grillige rivierduinenlandschap. Aan deze functionele structuur wordt in oost-westelijke richting een open ecologische corridor gerealiseerd met bloemrijk grasland en heide, waardoor de ruimtelijke en ecologische waarde van het bos wordt vergroot.

Het essenlandschap, bultvormige dorpsakkers die zijn ontstaan door eeuwen bemesting met plaggen en stalmest, wordt als bijzonder cultuurlandschap in stand gehouden. Mooie houtwallen aan de randen kunnen de essen daarbij uitlichten. Agrarische activiteiten blijven mogelijk, maar het liefst met traditionele gewassen, omdat verdere afvlakking moet worden voorkomen.

Verdichting met bestaande bouwvormen, maar moderne architectuur

Om het landgoed economisch rendabel te maken moet het buurtschap worden verdicht. Plekken waar ooit al gebouwen stonden lijken daarvoor het meest geschikt. Daarnaast is het belangrijk rekening te houden met het DNA van het buurtschap. De architectuur van nieuwe gebouwen is modern, maar de bestaande bouwvorm – boerderijen in clusters aan de rand van een es – blijft bestaan. Een typologie die verder wordt gekenmerkt door verschillen in kapvorm, grootte en oriëntatie. En omdat de herontwikkeling de leefbaarheid in het (vergrijzende) buurtschap moet versterken, wordt alleen permanente bewoning toegestaan.

Modern recreëren in stijl van het landgoed

Tot slot richt onze visie zich op het uitbreiden van recreatiemogelijkheden op het landgoed. Het Vechtdal kent op dit moment namelijk geen enkele commerciële voorziening. Een gemiste kans om extra inkomsten te genereren en bezoekers langer in het gebied te laten verblijven. Het landgoed biedt genoeg ruimte voor bijvoorbeeld recreatiewoningen, atelierwoningen of horeca, zoals een theehuis aan de Vecht. Kleinschalige en zorgvuldig ingepaste voorzieningen die telkens worden gekoppeld aan een van de verschillende landschapstypen. Recreatiemogelijkheden die bovendien aansluiten op de nieuwste trends en zich daarmee duidelijk onderscheiden van het eenzijdige en gedateerde aanbod in naastgelegen gebieden. Met een stoer en ruig karakter, net als dat van het landgoed zelf.