Citygate II, Brussel

Dynamische en productieve stadswijk

BOOM Landscape bouwt met Aurélie Hachez, Korteknie Stuhlmacher Architecten, Sergison Bates architects en noAarchitecten aan Citygate II, een nieuwe stadswijk op het Petite Île in Brussel. Citygate II is onderdeel van  een prestigieus plan voor de stedelijke ontwikkeling van de Kanaalzone in Brussel, een voormalig industrieel gebied. Een dynamische wijk waar wonen, werken en sociaal maatschappelijke functies vanzelfsprekend in elkaar overvloeien.  Een nieuw maar nog altijd een productief stuk stad, omdat je -typisch Brussels- op de begane grond van de gebouwen vrijwel overal bedrijvigheid vindt.

Assembled city

Citygate II is een ‘stad in de stad’ met ruimte voor 370 appartementen, een basisschool, buurthuis en 15.000 m2 aan commerciële ruimte voor creatieve en ambachtelijke industrie. BOOM Landscape maakte een ontwerp voor de inrichting van de publieke ruimte in de wijk. Een ontwerp dat nauw verbonden is met dat van de architectuur in Citygate II. Beide zijn onderdeel van het ‘assembled city’- concept, waarbij de architectuur in dienst staat van de openbare ruimte. Of anders gezegd: de openbare ruimte en het karakter ervan vloeien direct voort uit de functies van de gebouwen en de manier waarop ze zijn neergezet.

Groene openbare ruimte, binnenplaatsen en daken

De openbare ruimte is extreem divers in karakter: van lanen en straten, tot stegen, pleinen en hoven. Plekken die stuk voor stuk zo zijn ontworpen, dat mensen ze als vanzelfsprekend herkennen en begrijpen hoe ze gebruikt moeten worden. Sommige met een heel open, en anderen met een wat meer intiem karakter. Zoals een plein dat bewoners én bezoekers uitnodigt om samen te komen, maar ook groene binnenhoven en daken waar je even stilstaat voor een praatje met andere mensen uit je blok. Een moestuin, waar buurtbewoners planten, groenten en fruit verbouwen. Sporten met de buurt kan ook, bijvoorbeeld op het basketbalveld, in de skate-tuin of op de badmintonbanen.

Doorlopend netwerk openbare ruimte

De doorgangen in het stedelijk front van Citygate II brengen je richting twee meest publieke plekken in de wijk. Met aan de oostkant Place de Createurs: een gemoedelijk stadsplein waar onder de bomen kleine lokale evenementen of markten kunnen plaatsvinden. Aan de zuidkant vind je de expeditiestraat: een straat met winkels en bedrijven waar altijd reuring is.

Dieper de wijk in krijgt de openbare ruimte een steeds intiemer gezicht. Zoals bij het door bomen beschutte Place de Tous bij de school, de moestuinen in Jardin de Dante en het kleinste bos van Brussel: Cour de la Petite Senne. De verschillende openbare ruimtes staan met elkaar in verbinding via smallere passages die door de hele wijk lopen en allemaal beginnen bij de expeditiestraat. Daarbij heeft elke passage een compleet eigen sfeer, wat een leuke en verassende wandeling door de buurt oplevert.

Bestrating

De hele wijk kent één type bestrating van geslepen zandstenen in verschillende maten en legverbanden. Met grotendeels open voegen, zodat regenwater makkelijk kan infiltreren. Deze eenvormigheid in bestrating zorgt voor samenhang en creëert een duidelijk raamwerk voor de grote diversiteit aan gebouwen en openbare ruimte in Citygate II. Een materiaal dat bovendien past bij de lokale identiteit van het Kanaalgebied en bij de stad Brussel in het algemeen.

Afwisselend groenconcept versterkt variatie openbare ruimte

In Citygate II ben je vrijwel overal omgeven door groen. Daarbij is elke openbare ruimte ingericht volgens een ander groenconcept. Een afwisseling waardoor de grote variatie in openbare ruimte nog eens extra wordt aangezet en versterkt. Elk groenconcept is afgestemd op de plek en zijn functie. Zo vind je op de functionele expeditiestraat nauwelijks groen, maar op het Place de Createurs juist een mooie groep witte wilgen waaronder mensen kunnen samenkomen voor festiviteiten, of zich terug kunnen trekken met een goed boek. Het semipublieke Place de Tous bij de school wordt beschut door een groep bomen rondom het plein. Cour de la Petite Senne, het kleinste bos van Brussel, is een groene oase rust, waar je alle drukte even achter je kan laten. En wie groene vingers heeft kan zijn hart ophalen in Jardin de Dante, een complex met moestuinen voor bewoners. Tot slot verbindt een groene passage in noordelijke richting de moestuinen met het Parc de Goujons, dat net buiten de wijk ligt.

Sterk en robuust ecosysteem

Groen is in een moderne stadswijk als Citygate II onmisbaar: het creëert microklimaten, filtert licht en tempert het stedelijke hitte-eilandeffect tijdens hete zomers. Daarnaast versterken we met een zorgvuldig gekozen selectie van inheemse soorten het ecologisch klimaat in de wijk. Rijk aan variatie, zodat dicht bij elkaar verschillende biotopen en sub-ecosystemen voor zoveel mogelijk planten, dieren en insecten kunnen ontstaan. Veel verschillende omstandigheden en soorten in elkaars nabijheid maken ecosystemen sterk en robuust. Citygate II en in het nabijgelegen Parc de Goujons zullen elkaar in ecologisch opzicht dan ook positief beïnvloeden.

Duurzaam omgaan met regenwater

Citygate II is klimaatbestendig en rainproof, dankzij een slim systeem dat het riool ontlast door  regenwater vast te houden en te bufferen. Het water krijgt zo de nodige tijd krijgt om te infiltreren, bijvoorbeeld via de open voegen in de verharding of de vele infiltratieboxen op de weelderige groene binnenplaatsen en pleinen. Waar mogelijk maken we dit proces zichtbaar, zodat kinderen -en volwassenen- met eigen ogen kunnen zien hoe een duurzame omgang met regenwater er in de praktijk uitziet.

Locatie: Petite Île, Brussel
Opdrachtgever: Citydev
In samenwerking met: Aurélie Hachez, Korteknie Stuhlmacher Architecten, Sergison Bates architects en noAarchitecten
Opgave: stedenbouwkundige inpassing en inrichting van openbare ruimte, ca. 12.000 m2
Stedenbouwkundig programma: 370 woningen (260 sociale huur en 110 koop), 15.000 m2 commerciële ruimte, Ecole de Tous, buurthuis Anderlechtois. klimhal
Ontwerpteam openbare ruimte: Jan Maas, Philomene van der Vliet, Roshdy Eltonouby, Max Daalhuizen en Victor Vacherot.
Adviseurs: Detang, Frans Boots
Renders: Nora Walter