Klein Vaticaan

Middeleeuwse stadswijk opnieuw ingericht

Klein Vaticaan is een wijk binnen de vestingmuren van Zutphen. Een oude wijk met een mooie Middeleeuwse stadsplattegrond die lijdt onder leegstand en verrommeling. Daarom wordt Klein Vaticaan opnieuw ontwikkeld tot een levendig woongebied met ruimte voor commerciële en maatschappelijke functies. BOOM Landscape maakte een prikkelende visie op de inrichting van de openbare ruimte, geïntegreerd met een stedenbouwkundige en ontwikkelingsvisie van architectenbureau RAU.

Binnen en buiten de stadsmuur

Onze visie bouwt voort op de historisch stedenbouwkundige context van Klein Vaticaan. Typerend daarvoor is het sterke verschil in karakter binnen en buiten de -grotendeels verdwenen- stadmuur. Zo is de openbare ruimte in de binnenstad compact en stenig, met smalle straten, stegen en toegangspoorten die naar hoven leiden. Straten met dichte bebouwing die uitkomen op pleinen met daaraan markante gebouwen. Specifiek kenmerkend voor de wijk is het stratenpatroon in de vorm van een (onvolmaakt) raster. Buiten de stadmuren verandert het beeld drastisch. Hier vind je een parkachtige sfeer en is de opzet ruimer en groener.

Gebouwen maken openbare ruimte

Aan de hand van nieuwe, maar voor Klein Vaticaan typerende stedenbouwkundige toevoegingen wordt de openbare ruimte opnieuw ingericht. Bebouwing die de straten, hoven en pleintjes in de wijk definieert. Daarbij blijft het onvolmaakte stratenraster onaf.

Hoven en tuinen

De hoven bevinden zich aan de binnenkant van de bouwblokken en zijn via poorten (semi) toegankelijk. Door geveltuinen en door de hoven groen en soortenrijk in te richten wordt het stenige karakter binnen de stadsmuren iets gecompenseerd.

Straatprofiel

Voor de straten ontwikkelden we een profiel dat past bij de Middeleeuwse stadsplattegrond van Zutphen. Een ingetogen ontwerp waarbij niet de auto, maar de rooilijn van de gevels de breedte van de straat bepaalt. De bestrating krijgt een bijzonder legmotief, waarvoor we gerecyclede klinkers gebruiken.

Louisepark

Aan de buitenzijde van Klein Vaticaan, waar ooit de oude stadsmuur stond, ligt het een gebied dat potentie heeft om te worden omgevormd tot vestingpark (Louisepark). Een plek die al de nodige kenmerken van een park heeft, zoals een padenstructuur, singel, kinderboerderij, moestuinen en prachtig volgroeide bomen.

Om het Louisepark tot een plek van betekenis te maken is betere ontsluiting nodig. Een groot schoolgebouw dat nu een barrière vormt wordt daarvoor eerst opgeknipt en getransformeerd tot parkpaviljoens. Tussen deze gebouwen komen slingerpaden die de Louisesingel vanuit Klein Vaticaan weer goed bereikbaar maken. Twee bijzondere stadspoorten die het park inklemmen vormen de belangrijkste entrees. En door lussen in de parkstructuur aan te brengen ontstaan talloze mogelijkheden voor een mooie wandeling langs de stadmuur en gracht.

Rondom de paviljoens worden tuinen aangelegd voor de nieuwe gebruikers. De randen van deze tuinen versterken de parkachtige sfeer, samen met de gravelpaden die het park doorkruisen en de moestuinen en jeu boules baan dichtbij de stadsmuur.

Locatie: Zutphen
Opdrachtgever: Stichting ter ondersteuning van de Vrije Scholen Zutphen en omstreken
Opgave: Visie op de inrichting openbare ruimte Klein Vaticaan
Ontwerpteam: Jan Maas, Philomene van der Vliet, Roshdy Eltonouby, Victor Vacherot en Stathis Zimpounoumis.
Adviseurs / Supervisie: Michel Tombal, RAU architecten
Maquette: Tim Stet