Ruimtelijke inspiratiegids Delfzijl-Noord

De gemeente Eemsdelta (waar Delfzijl-Noord in ligt) staat voor een grote versterkingsopgave als gevolg van de aardbevingsproblematiek in Groningen. Een complexe opgave waarbij tegelijkertijd wordt gewerkt aan het toekomstbestendig maken van het gebied. Jan Maas van BOOM Landscape trad in opdracht van de gemeente hierbij op als ruimtelijk inspirator.

Inspiratiesessies Werkplaats Delfzijl-Noord

Binnen het initiatief ‘Werkplaats Delfzijl-Noord’ werden verschillende thematische inspiratiesessies georganiseerd. Hierin kwamen onderwerpen aan bod die niet direct aan de aardbevingsproblematiek verbonden zijn, maar die voor de leefkwaliteit in Delfzijl-Noord op de lange termijn wel om aandacht vragen. Kwesties die in heel Nederland en zelfs wereldwijd op veel plekken spelen. Denk aan problemen rond de uitstoot van broeikasgassen en een dalende biodiversiteit. Verder zorgt klimaatverandering voor meer extremen in hitte, droogte, wateroverlast door hevige regenbuien, kans op overstromingen en hitte stress.

Daarbij ligt in het aardbevingsgebied ook een belangrijke opgave om sociale structuren te versterken. Jaren van bevolkingskrimp, maar ook de aanwezigheid van tijdelijke arbeidsmigranten hebben Delfzijl-Noord in dit opzicht geen goed gedaan. Bovendien kunnen sociale structuren ook afbrokkelen door de versterkingsopgave zelf, omdat deze gepaard gaat met noodgedwongen verhuizingen en gedeeltelijke leegstand.

De ontwerpopgave voor een toekomstbestendig Delfzijl-Noord omvat dus veel meer dan de versterkingsopgave alleen. Daarbij vraagt de omvang en complexiteit van de opgave om flink wat kennis waar de gemeente (vanwege haar omvang) zelf niet altijd over beschikt.

‘Zachte atlas’ van Delfzijl-Noord. Tijdens de inspiratiesessies gebruikten we o.a. het Zachte Atlas-concept van Jan Rothuizen.

Toekomstbestendig Delfzijl-Noord

Toekombestendig betekent dat huidige en nieuwe inwoners zich straks thuis en verbonden moeten voelen in Delfzijl-Noord. Een authentieke woonomgeving helpt daarbij, en die versterk je door voort te bouwen op aloude groene en sociale structuren. Door deze goed aan elkaar te verbinden, waar nodig te versterken en daarnaast aan te vullen met nieuwe structuren, wordt het karakter van een gebied weer voelbaar.

Ook kunnen van hieruit nieuwe waardevolle karakterkenmerken ontstaan. Een sterke identiteit is namelijk altijd in beweging. Zo kent het vernieuwde Delfzijl-Noord straks ook een generatie waarvoor de zorgen over de gevolgen van aardbevingen niet of nauwelijks meer spelen. Een generatie die opgroeit in veiligheid en geborgenheid, te midden van een sociale, diverse en mooie groene leefomgeving.

Gids voor Delfzijl-Noord

De ‘Gids voor Delfzijl-Noord’ is een samenvatting van wat in de inspiratiesessies werd gepresenteerd en besproken en maakt die kennis toegankelijk voor de opgave in Delfzijl-Noord, maar ook voor andere gebieden in de gemeente en daarbuiten. Het is een handzaam overzicht dat de opgaven voor Delfzijl Noord in kaart brengt, en aan de hand van referentieprojecten laat zien hoe dit soort moderne stedelijke opgaven in samenhang kunnen worden aangepakt. Als inspiratie voor de beleidsmakers, ontwerpers, coöperaties en bouwers die in te toekomst zullen werken aan een sterker Delfzijl-Noord, maar ook voor andere versterkte wijken in het aardbevingsgebied en daarbuiten.

Thema’s

De gids kent vier hoofdthema’s die van belang zijn voor een toekomstbestendig Delfzijl-Noord:

• Natuurinclusief en biodiversiteit
• Sociale versterking
• Klimaatadaptatie
• Duurzaamheid en circulariteit

Door deze thema’s te integreren in de versterkingsopgave kunnen verschillende structuren simultaan worden versterkt. We bespreken het belang van elk van deze thema’s en welke impact ervan uitgaat op Delfzijl-Noord.

Referentieprojecten en aanbevelingen

Aan de hand van voorbeeldprojecten uit Nederland en andere plekken op de wereld, laten we vervolgens zien welke mogelijke oplossingen er bestaan voor de aanpak van verschillende opgaven rond de thema’s. In het laatste hoofdstuk vertalen we deze ideeën naar de situatie in Delfzijl-Noord. De gids eindigt met een aantal aanbevelingen op die door toekomstige ontwerpers van de versterkingsopgave kunnen worden gebruikt. Handvatten voor goed doordachte, integrale en inclusieve ontwerpen op het niveau van de stad, wijk en straat.